Ricerca avanzata Ricerca avanzata
3

25 złotych 1794 - B - ciekawy podpis komisarza Grozmani - CIENKI PAPIER

VF+
add Le tue note 
Descrizione del lotto
Condizioni: VF+
Letteratura: Miłczak A3

Egzemplarz wydrukowany na papierze bez dodatkowym elementów znaku wodnego.

Niski numer seryjny. Banknot wydrukowany na cienkim papierze, zupełnie innym niż zdecydowana większość znanych nam biletów o nominale 25 złotych.

Pole banknotu wykazuje złamania oraz ugięcia, ale ogólna prezencja jest bardzo poprawna. Suchy stempel czytelny.

Banknot intrygujący ze względu na bardzo nietypowy podpis komisarza Grozmaniego. 

Czesław Miłczak w swoim katalogu, na stronie poświęconej banknotowi 25 złotych Insurekcji 1794 r., informuje, że:

"Podpis P. Grozmaniego złożony został wtórnie (na rozmytym tle) w miejscu wywabionego podpisu innego komisarza, którego nazwisko jest nieznane".

Taką hipotezę pierwszy wysunął Lech Kokociński w swoim artykule "Banknoty polskich powstań narodowych - postulaty badawcze" opublikowanym w Biuletynie Numizmatycznym  nr 2(294)/1994, pisząc (str. 9) iż

"... absolutnie bezsporny jest fakt (stwierdziła to pracownia konserwacji papieru Biblioteki Narodowej w Warszawie) wywabienia chemicznego na wszystkich banknotach 25 złotych pierwotnego podpisu - nieznanego nam komisarza - po lewej stronie banknotu!. Istniejący na tych banknotach podpis komisarza Piotra Grozmaniego złożony został wtórnie, tj. na miejscu wywabionego pod nim uprzedniego podpisu innego komisarza. Którego? Za co uznano go za niegodnego do składania podpisu? Gołym okiem widoczne jest na wszystkich znanych banknotach 25 złotych, iż podpis Grozmaniego złożony został na rozmytym tle, że jest zawsze wyraźniejszy i późniejszy od podpisu drugiego komisarza Michała Zakrzewskiego...".

Wydawałoby się, że prezentowany banknot 25 złotych oznaczony niskim numerem seryjnym 2056 jest pod tym względem wyjątkowy, gdyż widniejący na nim podpis P. Grozmaniego nie został złożony na rozmytym tle i nie jest wyraźniejszy ani późniejszy od podpisu M. Zakrzewskiego. Można by wysunąć teorię, że jest to wyraźnie podpis pierwotny, a nie wtórny i wprost przeciwnie jest słabo widoczny.

Niemniej, równolegle w środowisku panuje przekonanie, że teoria o wywabieniu podpisu jest daleka od stanu faktycznego. W dokumentach źródłowych nie znajdziemy jakichkolwiek doniesień co do zastrzeżeń do komisarzy podnoszonych przez Dyrekcję Biletów Skarbowych, czy przez RNN. 

Opinię w tym zakresie zasięgnęliśmy u Roberta Jadrycha, uznanego badacza biletów Insurekcji Kościuszkowskiej.  

Według ustaleń Roberta Jadrycha  w wielu przypadkach na podpis Zakrzewskiego nałożyła się ramka od stempla, którym nanoszono znak zabezpieczający. To powoduje wrażenie o rozmyciu/wywabieniu podpisów na niektórych egzemplarzach biletów skarbowych 25 zł, gdzie została użyta agresywniejsza chemia lub akurat linia ramki zbiegła się z miejscem złożenia podpisu. Proces znaczenia był cały czas (w trakcie "produkcji") dopracowywany i modyfikowany stąd różnorodność jego "odmian". (na zachowanych grzbietach możemy szczególnie zaobserwować ich różnorodność). 

Teoria przyjęta przez Roberta Jadrycha jest mocno przekonująca, bowiem również i my nie widzimy powodów aby podpis komisarza został celowo wywabiany. Dodalibyśmy z naszej strony, że wyraźnie inny podpis komisarza Grozmaniego jest również rezultatem cienkiego papieru, jakiego użyto do druku prezentowanego egzemplarza. 

Reasumując banknot ten, wnosi nowy element do dyskusji nad "wtórnym" podpisem P. Grozmaniego, którego tajemnica pozostaje nadal do rozwiązania, ale bez względu na finalne ustalenia, nie mamy wątpliwości, że egzemplarz ten śmiało możemy uznać za niezwykle ciekawy i zarazem rzadki ze względu na cieńszy papier użyty do druku. 


Na ziemiach polskich wprowadzenie do obiegu pieniądza papierowego było związane z wydatkami związanymi z wybuchem Insurekcji Kościuszkowskiej. Jego emitentem została Dyrekcja Biletów Skarbowych powołana przez Radę Najwyższą Narodową. Pod względem wartości bilety skarbowe zrównano z monetą. Zobowiązania wobec Skarbu Państwa można było spłacać maksymalnie w 50% w pieniądzu papierowym, a pozostałą część monetami. Warunek ten spowodował jego negatywny odbiór przez społeczeństwo. W przyszłości wykupienie biletów skarbowych miało być sfinansowane z dóbr narodowych. Za fałszowanie pieniędzy papierowych przewidywano karę śmierci oraz konfiskatę całego majątku sprawcy. 29 września 1794 roku w celu wzmocnienia zaufania do biletów skarbowych Rada Najwyższa Narodowa zezwoliła na regulowanie całej kwoty w papierowych groszach i złotych. W związku z niepowodzeniami powstania malało zaufanie społeczne do pieniądza papierowego. Ludność wolała przyjmować w rozliczeniach pieniądz kruszcowy. Zasięg emisji pierwszych polskich pieniędzy papierowych był niewielki – na szeroką skalę zostały wprowadzone jedynie w Warszawie. Po zdobyciu stolicy 6 listopada 1794 roku w rękach ludności pozostały bilety wszystkich nominałów na łączną kwotę 7,8 miliona złotych polskich.

8 czerwca 1794 roku Rada Najwyższa Narodowa uchwaliła powołanie instytucji emisyjnej – Dyrekcji Biletów Skarbowych oraz wprowadzenie biletów skarbowych o nominałach: 5, 10, 25, 50, 100, 500 i 1000 złotych polskich. Bilety skarbowe z datą emisji 8 czerwca 1794 roku są do siebie bardzo podobne. Są to jednostronne druki w formie stojącego prostokąta różniące się jedynie kolorystyką i detalem w ramce. Każdy z nominałów był odręcznie numerowany i podpisywany przez dwóch lub trzech przedstawicieli Dyrekcji Biletów Skarbowych. Dodatkowo na każdym z biletów znajduje się sucha pieczęć Dyrekcji Biletów Skarbowych.

Po wydrukowaniu pieniądze papierowe o jednakowym nominale były ze sobą zszywane w formie oprawionej w płótno „książeczki”. W chwili wprowadzania do obiegu były ręcznie z nich wycinane przez co bilety o jednym nominale różnią się wymiarami oraz kształtem górnej krawędzi. Pozostała w „książeczce” część oraz wpuszczony do obiegu walor mają ten sam numer.




Asta
XII Asta Premium presso l'Hotel Monopol ☆☆☆☆☆
gavel
Data
29 Settembre 2023 CEST/Warsaw
date_range
Prezzo base
674 EUR
Condizioni
VF+
Prezzo di vendita
1 016 EUR
Offerta più alta
151%
Visualizzazioni: 147 | Preferiti: 14
Asta

WÓJCICKI - Polski Dom Aukcyjny

XII Asta Premium presso l'Hotel Monopol ☆☆☆☆☆
Data
29 Settembre 2023 CEST/Warsaw
Il percorso sell'asta

Tutte le posizioni saranno messe all'asta

Commissione d'asta
19.00%
Incrementi d'offerta
  1
  > 10
  100
  > 20
  500
  > 50
  1 000
  > 100
  3 000
  > 200
  6 000
  > 500
  20 000
  > 1 000
  50 000
  > 2 000
  100 000
  > 5 000
  200 000
  > 10 000
 
Regolamento
Dettagli dell'asta
FAQ
Chi siamo
WÓJCICKI - Polski Dom Aukcyjny
Contatti
Salon Numizmatyczny Mateusz Wójcicki Sp. z o.o.
room
Zwiadowców 9
52-207 Wrocław
phone
+48 71 30 70 111
Orario di apertura
Lunedì
09:30 - 17:00
Martedì
09:30 - 17:00
Mercoledì
09:30 - 17:00
Giovedì
09:30 - 17:00
Venerdì
09:30 - 17:00
Sabato
Chiuso
Domenica
Chiuso
keyboard_arrow_up